W korespondencji Nicoli Chiaromontego, jednego z najwybitniejszych włoskich myślicieli ubiegłego wieku, z arystokratką Melanie von Nagel, poetką i tłumaczką, a od 1957 roku zakonnicą w klasztorze benedyktynek Regina Laudis w stanie Connecticut, zachwyca bardzo wiele. Przede wszystkim – bogactwo myśli, jak zwykle u Chiaromontego zamknięte w prostych frazach, wyważone w każdej głosce, a przecież pełne pasji; ale także czuły ton słów, które niewinnie, a przecież po grób, łączą mniszkę i mężczyznę żonatego.
Pisząc na łamach „Lente” o jego Notatkach, wydanych przez Fundację Terytoria w roku 2015, podkreślałam, że nie uwodzą one czytelnika, ale zmierzają do samej esencji sensu. Podobnie jest z listami wysyłanymi przez ostatnie lata życia do Muszki, jak zwali ją najbliżsi, wspaniale przetłumaczonymi na język polski przez Alinę Kreisberg. Nie ma tu gry ani z dzisiejszym czytelnikiem listów, sztucznie zresztą ustanowionym, ani z ich właściwą adresatką. Jest za to kwintesencja życia, gdzie dyskusje o Platonie przeplatają się z zachwytem dla dziko rosnących stokrotek, a poszukiwanie Boga – z kroniką codzienności.
W jednym z listów do Melanie von Nagel Chiaromonte pisał tak: Kiedy u Homera słowo wychodzi z ust ważnej postaci, zawsze jest >>uskrzydlone<<. Dlaczego? Nie tylko dlatego, jak sądzę, że biegnie od jednej postaci do drugiej, niewidocznie pokonuje przestrzeń i przez jakiś czas pozostaje w pamięci – ale dlatego, że nigdy nie jest zwykłym dźwiękiem ani zwykłym znakiem, lecz zawsze pośredniczy znaczeniu – komunikuje żywą „rzeczywistość” ludzką – jest symbolem żywej duszy i samej ludzkości.
Ja podobnie odbieram słowo włoskiego myśliciela; to skierowane do Muszki wydaje się zaś uskrzydlone szczególnie. Dziękujemy Pani Alinie Kreisberg, że poprzez swój przekład pozwoliła nam być częścią jego podróży.
Nicola Chiaromonte, Listy do Muszki, przełożyła Alina Kreisberg, Fundacja Terytoria Książki, Gdańsk(2016)/2018
Pani Alina Kreisberg za przekład Listów do Muszki została uhonorowana Nagrodą Literacką im. L. Staffa.